Γράφει ο Σπύρος Θεοδ. Κουτσοχρήστος
Ο κ. Κωνσταντίνος ( Κώστας ) Κυριακού, πρώην πολιτικός κρατούμενος, από την Δερβιτσάνη – Αργυροκάστρου Βορείου Ηπείρου, μίλησε την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023 μετά την Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Ενοριακό Ναό Αναλήψεως Κυρίου Ραφήνας – Αττικής, επί τη επετείω της ανακηρύξεως, στο Αργυρόκαστρο της «Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου» στις 17 Φεβρουαρίου 1914 .
Τέκνο του Κυριάκου και της Ευθυμίας ο Κώστας, γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1955 στην Δερβιτσάνη, νομού Αργυροκάστρου, η οποία θεωρείται προπύργιο του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου.
Στις 6 Μαΐου 1974 μαθητής ακόμα, συλλαμβάνεται από όργανα του δικτατορικού καθεστώτος του Εμβέρ Χότζα ( Enver Hoxha ) μέσα στην τάξη – Τρίτη Λυκείου και μαζί με τους Συναγωνιστές του, Σωκράτη Μήλο και Αριστοτέλη Ξέρα που είχαν συλληφθεί στις 15 και στις 16 Απριλίου 1974, βασανίστηκε για δέκα ( 10 ) μήνες, με την κατηγορία: «Γραπτή διαφώτιση και προπαγάνδα κατά του καθεστώτος του Εμβέρ Χότζα και υπέρ της Ελλάδας».
Καταδικάστηκε σε 9 χρόνια φυλάκιση με καταναγκαστική εργασία, στο ορυχείο των απομακρυσμένων, στα βουνά φυλακών Σπάτσι ( Spaci ), που ήταν στρατόπεδο εξόντωσης Πολιτικών Κρατουμένων της Λαϊκής Σοσιαλιστικής «Δημοκρατίας» της Αλβανίας.
Τον Ιούνιο 1993 επί κυβέρνησης Σαλί Μπερίσα), ο Κώστας μαζί με τον αδερφό του Θωμά, κρατείται και ξυλοκοπείται στο Αστυνομικό Τμήμα Αργυροκάστρου, για την διοργάνωση συλλαλητηρίου, μετά τον άδικο διωγμό από την Μητρόπολη Αργυροκάστρου, και την βίαιη απέλαση στην Ελλάδα, του Αρχιμανδρίτη π. Χρυσοστόμου Μαϊδώνη, σημερινού Επισκόπου Μπουκόμπας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Μεταξύ άλλων, στην ομιλία του ο κ. Κυριακού, ανέφερε δύο ιστορικά και λησμονημένα γεγονότα: «…Το 1914 , όταν ο ένδοξος Ελληνικός Στρατός αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Βόρειο Ήπειρο, οι Ηπειρώτες κάλεσαν Πανηπειρωτική Συνέλευση στις 30/01/1914 στο Αργυρόκαστρο με Πρόεδρο τον Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως Βασίλειο.
Η συνέλευση ανέθεσε την αρχηγία του αγώνα στο Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο, ο οποίος αναχώρησε αμέσως από την Αθήνα.
Ο Γεώργιος Χρηστάκης Ζωγράφος γιος του μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη, Χρηστάκη Ζωγράφου από το χωριό Κεστοράτες Αργυροκάστρου, είχε σπουδάσει πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι, το 1905 εκλέχτηκε βουλευτής Καρδίτσας και το 1909 είχε αναλάβει το Υπουργείο Εξωτερικών …τα άφησε όλα και πήγε να υπηρετήσει την πατρίδα!
Φθάνοντας στο Αργυρόκαστρο σχημάτισε την «Κυβέρνηση της Αυτονόμου Ελληνικής Βορείου Ηπείρου». Μέλη της Κυβερνήσεως, ήταν ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος, ο Βελλάς και Κονίτσης Σπυρίδων Βλάχος μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος , ο Κορυτσάς Γερμανός κ.α.
Η Κυβέρνηση αυτή στις 17ην Φεβρουαρίου 1914 ανακήρυξε στο Αργυρόκαστρο, «την Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου» και ύψωσε τη γαλανόλευκη σημαία με το δικέφαλο αετό στο κέντρο, σε όλες τις πόλεις της Βορείου Ηπείρου.
Ο βίος αυτής της Κυβέρνησης ήταν βραχύς και ακολούθησαν συγκρούσεις Ηπειρωτών με ένοπλα Αλβανικά σώματα.
Οι προσπάθειες αυτές και οι θυσίες κατέληξαν στην υπογραφή του «Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας» στις 17 Μαΐου 1914… “
Το δεύτερο ιστορικό γεγονός, έχει σχέση με την δίκη των πέντε ( 5). Ανάμεσα στους κατηγορουμένους και ο ομιλητής κ. Κωνσταντίνος ( Κώστας ) Κυριακού. “..Μία δίκη ” παρωδία “, για τον Νομικό πολιτισμό που εξέθεσε το έτος 1994, στην παγκόσμια κοινή γνώμη την Αλβανία στην μετά Εμβέρ Χότζα εποχή!
Πρόεδρος εκείνη την περίοδο, ήταν ο ηγέτης του «Δημοκρατικού Κόμματος» Σαλί Μπερίσα.
Τότε οι Έλληνες απανταχού της γης, έγιναν μια γροθιά και με την προτροπή του ευπατρίδη Ηπειρώτη πολιτικού, αειμνήστου Αντωνίου ( Αντώνη ) Φούσα, δημιουργήθηκε «Διακομματική Επιτροπή» με Πρόεδρο έναν αξιοπρεπή Έλληνα πολιτικό, τον μακαρίτη Γεώργιο – Αλέξανδρο Μαγκάκη, για να παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς την δίκη.
Κοντά στους πέντε και στις Οικογένειές τους, παρέμεινε στα Τίρανα από τις 15 Αυγούστου 1994 έως τον Φεβρουάριο του 1995, και ο Έλληνας πλοιοκτήτης κ. Ευάγγελος Ηλ. Αγγελάκος.
Τελικά το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλβανίας αποφυλάκισε τους «πέντε» με πενταετή αναστολή ….
Έγινε αναφορά και στον Άγιο Κοσμά Αιτωλό και Φιλοθεΐτη , που μαρτύρησε στο χωριό Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου( εκεί και ο τάφος του ) πλησίον του Βερατίου, κηρύσσοντας σε Ελληνικά εδάφη τον Χριστιανισμό στους υπόδουλους Έλληνες και προφήτευσε ότι: «Το ποθούμενον θα έρθει, όταν θαρθούν δυο Πασχαλιές μαζί».
Μετά τον απαγχονισμό του στις 24 Αυγούστου 1779 ημέρα Σάββατο, το Ιερό λείψανό του πετάχτηκε από τους δημίους του στον ποταμό Άψο.
Με τον «Επίσκοπο του Χρέους και της Θυσίας», Μητροπολίτη Δρϋινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, Κυρό Σεβαστιανό Οικονομίδη, έκλεισαν οι συζητήσεις στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού, μετά το πέρας της ομιλίας.
