Με το 2ο δημοσίευμα συνεχίζουμε την καταγραφή των Καρπαθιακών δίστιχων που σχετίζονται με την ξενιτιά και τους Καρπάθιους της Αμερικής.
Μιχάλης Αναγνωστόπουλος
Ο Μιχάλης Αναγνωστόπουλος, γεννήθηκε στο Απέρι και παντρεύτηκε στην Βωλάδα. Ήταν μελωδικότατος τραγουδιστής κι εκπληκτικός στιχοπλόκος, και γλεντιστής, συνώνυμος της μερακλοσύνης (όπως την εννοούν στην Κάρπαθο). Συγκεφαλαίωνε στις μαντινάδες του και υμνούσε τις ομορφιές του τόπου του συμπυκνώνοντας, συγχρόνως, μέσα σ’ αυτές συναισθήματα για τον έρωτα και τη φιλία, που την τιμούσε ιδιαίτερα.
Το τραγούδι του, το διέτρεχε έντονη συγκίνηση και βαθύ συναίσθημα, που το τόνιζε με τελετουργική – θάλεγες – κίνηση του ανυψωμένου του χεριού και τα κλειστά μάτια. Στους γάμους, όπου ήταν περιζήτητος, κοσμούσε το αντρόγυνο με σεμνούς επαίνους (είχε αίσθηση του μέτρου και δεν ολίσθαινε σε υπερβολές), επαίνους πούχαν να κάμουν με τις παραδοσιακές μας αξίες και τις αντιλήψεις εκείνης της εποχής. Λάτρευε την Κάρπαθο, τους κάμπους, τα βουνά, τις θάλασσες και τους ανθρώπους της, που όταν οι συνθήκες τους έστελλαν στη ξενιτειά παραπονιόταν:
– «Θε(έ) μου, γιατί την ήκαμες τη Γη τόσο μεγάλη,
κι ήβαλες ’που τη μια στεριά και θάλασσα στην άλλη».
– «Κι ήβαλες μεσ’ στη θάλασσα καράβια ν’ αρμενίζου,
να παίρουσι τους φίλους μας και να μας ξεχωρίζου».
Η μοίρα τον έστειλε και τον ίδιο στη ξενιτειά (Αμερική) όπου κάποτε τραγούδησε για το απροσδόκητο αλλά και αναπόφευκτο στη ζωή του ανθρώπου:
– «Εγώ μου που τους ήφερνα τους φίλους που τα ξένα,
μα ζήλεψε η ξενιτιά, κι επήρε με κι εμένα».
Πέθανε στην Αμερική. Το σώμα του παραδόθηκε στην αγαπημένη γη: στην Κάρπαθο, στη γη που αγάπησε και τραγούδησε όσο ελάχιστοι. Ο αξέχαστος Υψηλός!
Βαγγέλης Γεργατσούλης
Ο Βαγγέλης Γεργατσούλης ήταν από τους γνωστούς οργανοπαίκτες (λύρα) και τραγουδιστές της Καρπάθου. Δεν πήγε στην Αμερική, αλλά ήταν περιζήτητος στις παρέες των Καρπαθίων που ερχόντουσαν από την Αμερική στην Κάρπαθο, για να περάσουν τις διακοπές τους και να διασκεδάσουν. Σε μια τέτοια διασκέδαση, πάνω στο κέφι, ένας από τους «Αμερικάνους» είπε μια μαντινάδα που ο Βαγγέλης τη θεώρησε προσβλητική, κι έκαμε το παρακάτω καυστικό σχόλιο:
-«Η άτιμη Αμερική σ’ έκαμε παλικάρι,
απού ’το να λαλείς και συ, ωσά κι εμέ ζευγάρι».
Longing for homeland – 2nd
By Manolis Cassotis
With this 3rd article we continue the recording of the Karpathian couplets related to foreignness and the Karpathians in America (all couplets that follow are in free translation).
Michael Anagnostopoulos
Michael Anagnostopoulos was born in Aperi and married in Volada. He was a melodious singer and an amazing lyricist, and a reveler, synonymous with eccentricity (as it is understood in Karpathos). He summed up in his couplets and praised the beauties of his place, condensing, at the same time, in them his feelings about love and friendship, which he especially honored.
His couplets were permeated with intense and deep emotion, which he emphasized with a ritualistic movement of his raised hand and closed eyes. At weddings, where he was in demand, he graced the couple with modest compliments (he had a sense of moderation and did not slip into excesses), compliments that were in keeping with our traditional values and perceptions of that time. He adored Karpathos, its plains, its mountains, its seas and its people, who when the conditions sent them abroad, he complained with the following couplets:
– “Oh my God, why did you make the Earth so big,
and put land on one side and sea on the other”.
– “And you brought ships into the sea to “armenize” (sail)
to take our friends and set us apart”.
Fate sent him abroad (America) where he once sang about the unexpected but also inevitable in human life:
– “I was who brought home my friends from stranger places,
but these stranger places got jealous and took me too”.
He died in America. His body was delivered to the beloved land: Karpathos, the land he loved and sang like few others. The unforgettable “Hypsilos” (His nickname: Tall man)!
Vangelis Gergatsoulis
Vangelis Gergatsoulis was one of the well-known lyre players and singers of Karpathos. He did not go to America, but he was in demand among the Karpathians who came from America to Karpathos, to spend their holidays and have fun. In such an occasion, during a celebration, one of the “Americans” said something that Vangelis considered offensive, and made the following scathing comment:
-“You should thank America which gave you the opportunity,
otherwise, you too, like me, were going to plow the fields”.
