NEA ΥΟΡΚΗ. Δεν θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία. Πρέπει να ήταν λίγο πριν αλλάξουμε το εθνικό μας νόμισμα από τη δραχμή στο ευρώ. Είχα βρεθεί στην Αθήνα και πηγαίνοντας προς την πλατεία Συντάγματος έπεσα πάνω σε ένα περίπτερο που ανάμεσα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά είχε και ένα αμιγώς ομογενειακό. Το “ΕΣΕΙΣ” που κυκλοφορούσε στη Νέα Υόρκη με εκδότη τον αείμνηστο Δημήτρη Καστανά και διευθυντή (για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα) τον αγαπητό φίλο Πανίκο Παναγιώτου.
Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Ενιωσα χαρά και συγκίνηση μαζί. Την ίδια χαρά που ένιωθα κάθε φορά που πήγαινα στην Αστόρια για να αγοράσω ελληνικές εφημερίδες.
Ακόμα, δεν μπορώ να πιστέψω το γεγονός ότι μόλις πριν από σχεδόν μια δεκαετία, είχαμε την δυνατότητα να διαβάζουμε έστω και την επόμενη μέρα τις Ελληνικές εφημερίδες. Περίμενα σαν παιδί το απόγευμα της Δευτέρας την άφιξη του πακέτου των εφημερίδων (και των περιοδικών) του Σαββατοκύριακου στο Σούπερ Μάρκετ «Τιτάν». Εκεί ήταν το στέκι των φίλων του Τύπου.
Οι ευγενικοί ιδιοκτήτες επέτρεπαν σε λίγους καλούς πελάτες να κάνουν και κρατήσεις. Έλεγες, λόγου χάρη, «σας παρακαλώ, μήπως μπορείτε να κρατήσετε το “Πρώτο Θέμα;” και εκείνοι το έπαιρναν και το φύλαγαν.
Θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο για τα περιστατικά και τις διηγήσεις των πελατών που έρχονταν από μακριά για να πάρουν τις κυριακάτικες εκδόσεις.
Και πριν μια δεκαετία το Ιντερνέτ ήταν εδώ και μπορούσες να βρεις και να διαβάσεις όποια εφημερίδα ήθελες. Άλλη όμως, ήταν η χάρη να παίρνεις την ογκώδη εφημερίδα στα χέρια σου, όπως έπαιρνες π. χ. το ψωμί ή την ζεστή τυρόπιτα.
Δεν άργησα να δημιουργήσω μια ολόκληρη συλλογή με Cd και DVD και στίβες ολόκληρες με περιοδικά και εφημερίδες.
Θυμάμαι, όταν πρωτοήρθα από την Ελλάδα και έμαθα που διατίθενται οι Ελληνικές εφημερίδες στο Μανχάταν, έψαχνα να βρω την ευκαιρία να πάω για να τις διαβάσω. Αυτό πολύ πριν την εξάπλωση του διαδικτύου. Την δεκαετία του ‘80.
Οι παλαιότεροι ίσως θυμούνται ότι πριν το 2001, αν πήγαινες στο βιβλιοπωλείο «Barnes and Nobles» κοντά στους Δίδυμους Πύργους, στο Παγκόσμιο Εμπορικό Κέντρο, (World Trade Center), έβρισκες προς πώληση όλες τις εφημερίδες από Ελλάδα. Από την «Αυγή» μέχρι τον «Ριζοσπάστη».
Όμως, μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, άλλαξαν πολλά. Το κυριότερο άλλαξε η νοοτροπία να διαβάζεις την εφημερίδα από το περίπτερο.
Η εταιρεία που εισήγαγε για πολλά χρόνια, τις εφημερίδες, το «Hellenic House» έκλεισε. Ο νέος εισαγωγέας, ένας πολύ καλός φίλος που κι αυτός έφυγε νωρίς, δημιούργησε μια άλλη εταιρεία και συνέχισε να φέρνει τα κυριότερα περιοδικά και τις εφημερίδες από Δευτέρα μέχρι και Παρασκευή.
Τελικά η εισαγωγή των εφημερίδων έγινε ασύμφορη. Η εισαγωγή τους διακόπηκε και μείναμε με την ανάγνωση μέσω διαδικτύου. Δεν παραπονιέμαι γι’ αυτό.
Άλλωστε, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 δοκιμάσαμε κι ένα άλλο πείραμα. Ονομάστηκε «Ελληνικός Ταυδρόμος». Ένα πείραμα στο οποίο συμμετείχαν κάποιοι συνάδελφοι, που τότε ζούσαν στις ΗΠΑ. Όπως ο σημερινός διευθυντής της εφημερίδας «Καθημερινή» Αλέξης Παπαχελάς.
Την χρηματοδότηση της προσπάθειας είχε μεταξύ άλλων αναλάβει και ο αείμνηστος Σπύρος Ανγκέλικας, ένα θρύλος της διαφήμισης στο Χολλιγουντ, που αργότερα θέλησε να ασχοληθεί και με την ενημέρωση της Ομογένειας.
Ο Ανγκέλικας για πολλά χρόνια συνεργαζόταν με την εταιρεία Paramount την διαφήμιση των μεγάλων ταινιών και συνέβαλε επίσης και στην παραγωγή ταινιών. Σήμερα την σκυτάλη στην διαφήμιση έχει αναλάβει ο γιός του Χάρι, αλλά πλέον το έργο του πατέρα του, έχει καταγραφεί στην ευρύτερη ιστορία της διαφήμισης στις ΗΠΑ.
Όπως όμως λέει ένας καλός φίλος, που κι αυτός στο παρελθόν ασχολήθηκε με την διαφήμιση και τις δημόσιες σχέσεις σε ομογενειακά μέσα, τίποτα και καμμιά προσπάθεια δεν θα έπιανε τόπο στον χώρο της Ομογένειας όσο πρωτοποριακή κι αν φάνταζε.
Υβριδική ενημέρωση…
Ωστόσο τα συστατικά του πειράματος αυτού, με τον «Ελληνικό Ταχυδρόμο», είχαν λίγα στοιχεία από την εδώ πλευρά και λίγα στοιχεία από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Κυκλοφορούσε λοιπόν μια εφημερίδα καθημερινά. Ομογενειακή. Στο σαλόνι της έμπαινε ένθετη είτε η «Ελευθεροτυπία» της Αθήνας είτε η «Μεσημβρινή». Δεν κράτησε πολύ καιρό, Αλλά ήταν μια «υβριδική» πρόταση για να λαμβάνουμε μέρος στην ανάγνωση των ελληνικών ειδήσεων εδώ στη Νέα Υόρκη.
Η μετάδοση των φύλλων των εφημερίδων γινόταν δορυφορικά και μάλλον αυτό εκείνη την εποχή, ήταν μια ιδιαίτερα ζημιογόνα ενέργεια.
Αυτά πριν το ιντερνέτ μπει στην καθημερινή μας ζωή. Τώρα πλέον η ανάγνωση του τύπου σε παγκόσμια κλίμακα έγινε πιο εύκολη και πιο προσιτή αφού ακόμα και από το κινητό με διάφορες εφαρμογές έχεις τον κόσμο του Τύπου και της ενημέρωσης μαζί σου κάθε λεπτό.
Υπάρχουν εκατοντάδες άλλες εφαρμογές που σου επιτρέπουν να τον διαβάζεις και να επιλέγεις τα άρθρα που σε ενδιαφέρουν. Οι καλύτεροι αρθρογράφοι εδώ και στην Ελλάδα έχουν λογαριασμούς στο Twitter και στο Facebook και αναδημοσιεύουν τα άρθρα τους.
Υπάρχουν και εκείνοι οι εκδότες, που τα φυλάνε πίσω από το περίφημο paywall. Εναν (υποθετικό) τοίχο που για να τον υπερπηδήσεις, θα πρέπει να γίνεις συνδρομητής. Η στην καλύτερη των περιπτώσεων σε αφήνουν να διαβάσεις από 2-5 άρθρα το μήνα.
Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος αλλάζει και τώρα με την Πανδημία πολύ πιο γρήγορα. Δυστυχώς, αλλάζουν και οι συνήθειες. Καλύτερα, θα έλεγα ότι προσαρμόζονται στις ανάγκες των καιρών.
Ποιος περίμενε πριν από ένα χρόνο ότι θα βλέπαμε την θεία λειτουργία από το κινητό; Έγινε κι αυτό και ακολούθησαν πολλά άλλα. Όμως, αν είσαι αθεράπευτα λάτρης του Τύπου δεν μπορείς παρά να αναπολείς την εποχή που ο Τύπος ερχόταν με το αεροπλάνο απο την Ελλάδα.
Αφορμή για τους παραπάνω συλλογισμούς πήρα από την διάθεση χθες στην Ελλάδα μαζί με την εφημερίδα «Καθημερινή» και του περιοδικού του ειδικού Τύπου «4ΤΡΟΧΟΙ».
Υπό κανονικές συνθήκες δεν θα μας έκανε εντύπωση. Πολλές άλλες ελληνικές εφημερίδες προσφέρουν περιοδικά στις Κυριακάτικες εκδόσεις και δη περιοδικά για το αυτοκίνητο.
Όμως, ως αναγνώστης του περιοδικού «4ΤΡΟΧΟΙ» από την εποχή που στο τιμόνι του ήταν ο Κώστας Καββαθάς, κάτι μέσα μου έκανε κλικ. Διαβάζεις τα νέα και τις αναλύσεις της εφημερίδας, βλέπεις μετά και τα άρθρα από το αγαπημένο σου περιοδικό. Με ένα σμπάρο…
Κάποτε, όταν επισκεπτόμουν την Ελλάδα για δουλειές ή διακοπές, πήγαινα στα κεντρικά περίπτερα στην Αθήνα (πλατεία Ομονοίας) και την Θεσσαλονίκη (στα περίπτερα της Τσιμισκή) από το βράδυ του Σαββάτου. Απλωμένες στην διάθεση του κάθε αναγνώστη και γιατί όχι και του λαθραναγνώστη όλες οι εφημερίδες, τα μεγαλύτερα και πιο φανταχτερά εξώφυλλα περιοδικών και ο ξένος Τύπος.
Οι παλιές συνήθειες δύσκολα ξεχνιούνται. Γίνονται ωστόσο αναμνήσεις και μετά, με το πέρασμα του χρόνου, σε πιάνει μια νοσταλγία.
Αναρωτιέμαι: μήπως να υπήρχε ένας τρόπος να διέθετε η Γενική Γραμματεία σε όλους τους δημοσιογράφους του εξωτερικού, τις εφημερίδες και τα περιοδικά μέσω κάποιου δικτύου;
Αλλά, δυστυχώς, μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία μπορεί να πετύχει τέτοια αποτελέσματα.
Εδώ για άγνωστο λόγο, τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις, έχουν εσκεμμένα υποβαθμίσει τον ρόλο των Γραφείων Τύπου. Όπως τα ονόμαζαν παλιά και όπως τα ξέραμε.
Με ένα πλατύ χαμόγελο, να μας υποδέχονται πάντα οι ακόλουθοι Τύπου και να μας προσφέρουν απλόχερα την πατρο-παράδοτη ελληνική φιλοξενία.
Όμως ελπίζω ότι έστω και τώρα κάποιος θα ακούσει το αίτημά μας, να έχουμε πρόσβαση στο κορμό των Κυριακάτικων τουλάχιστον εφημερίδων.
Φαντάζομαι, δεν το έχω ψάξει, ότι οι άλλες χώρες, π.χ. η Μεγ. Βρετανία, η Γερμανία, θα έχουν κάποιο αντίστοιχο τρόπο να δίνουν την ευκαιρία στις εφημερίδες να φτάνουν τουλάχιστον στις πρεσβείες τους στην Ουάσιγκτον.
Ελπίζω σύντομα να έχω κι άλλα στοιχεία και να καταφέρω να συμπεριλάβω όλες τις εφημερίδες που αυτή την στιγμή δεν μπορούν να αναζητηθούν στην μηχανή αναζήτησης Google.
Ποιος φταίει για αυτό; Μα φυσικά όλοι εμείς που εργαστήκαμε στα ΜΜΕ.
Είναι ευθύνη όλων και θα πρέπει να την επωμισθούμε.
Αφήσαμε τον χρόνο να περάσει, πετάξαμε όλα τα παλιά φύλλα, ξεχάσαμε την ευθύνη απέναντι της ιστορίας και του λόγου μας απέναντι στις νεότερες γενιές.
Αφήσαμε, τέλος, τους διάφορους επιτήδειους και ευκαιριακούς να εκμεταλλευτούν για προσωπικό όφελος την ιστορία.
Στο μεταξύ, μένω κι εγώ όπως και εσείς αναγνώστες, συντονισμένος στις «Αναμνήσεις» για να μαθαίνω έγκαιρα κι έγκυρα όλα τα νέα από την Ελλάδα και τις υπόλοιπες εστίες του Ελληνισμού ανά τον κόσμο.
