ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Μεγάλη Παρασκευή, χαρακτήρισαν οι ομογενείς την διαδήλωση που διοργανώθηκε το βράδυ της Τρίτης, 7ης Οκτωβρίου 2025, στο προαύλιο του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Δημητρίου Αστόριας.
Κι αυτό διότι είναι η πρώτη φορά – τουλάχιστον για τα δεδομένα της Αστόριας – που οι ομογενείς εξεγείρονται και μάλιστα με πρωτάκουστο τρόπο.
Την διαδήλωση πυροδότησε η απόφαση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, κ. Ελπιδοφόρου για την καρατόμηση της πρώτης γυναίκας στην ιστορία του Αγίου Δημητρίου Αστόριας πρόεδρο Κέλυ Μανέτα και άλλων έξι στελεχών, οι οποίοι αρνήθηκαν να υπογράψουν το συμφωνητικό για την εξαγορά των 39% του νεόδμητου κτιρίου από την Αρχιεπισκοπή με τον δανεισμό τριών εκατομμυρίων δολαρίων.
Τα πνεύματα ήταν οξυμένα από την αρχή και οι διαδηλωτές υποδέχτηκαν με γιουχαΐσματα τον Επίσκοπο Ναζιανζού, κ. Αθηναγόρα, τον πρωτοσύγκελο της Αμέσου Αρχιεπισκοπικής Περιφέρειας, π. Ηλία Βίλλη, την Ταμία του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, Ελένη Άλλεν, τον νομικό σύμβουλο της Αρχιεπισκοπής, Γεώργιο Τσουγκαράκη, τον ιερατικό προϊστάμενο της Κοινότητας, π. Ανάργυρο Σταυρόπουλο και τον π. Πέτρο Γκομέζ, οι οποίοι προσήλθαν προκειμένου να παραστούν στην συνεδρίαση του κοινοτικού συμβουλίου και να εξασφαλίσουν τις υπογραφές για το συμφωνητικό.
Ο Επίσκοπος και οι ιερείς δεν πτοήθηκαν κάλεσαν τους πιστούς να εισέλθουν στον ναό για την παράκληση, πλην όμως μόνο δέκα πέντε συνολικά ομογενείς ανταποκρίθηκαν μεταξύ των οποίων και ο πρώην πρόεδρος Νικόλαος Παπαϊωάννου με την σύζυγό του Ελένη, που παρακολουθούσαν συντετριμμένοι.
Μόλις τελείωσε η παράκληση ο Επίσκοπος Ναζιανζού με τους συνοδούς του εξήλθαν από το ναό για να μιλήσουν στο πλήθος το οποίο κρατούσε συνθήματα.
Η Αστυνομία με το πρόσχημα ότι το αίτημα που έλαβε για την διαδήλωση δεν εμπεριείχε και άδεια χρήσης μικροφωνικών συσκευών και μεγαφώνων απαγόρεψε τόσο εκτός, όσο και εντός του ναού την χρήση με συνέπεια η επικοινωνία των εκπροσώπων της Αρχιεπισκοπής με τους παρισταμένους να είναι αδύνατη και αυτό πυροδότησε περαιτέρω την κατάσταση.
Ο Επίσκοπος Αθηναγόρας βγήκε στο μπαλκόνι για να καλέσει τους πιστούς να εισέλθουν στο ναό να συνομιλήσουν, αλλά ήταν πλέον αργά. Άρχισαν και πάλι τα γιουχαΐσματα και τότε ο Επίσκοπος τους ρώτησε «Είμαστε παιδιά των Αρχαίων Ελλήνων, ναι ή όχι;» «Είμαστε Έλληνες;», «Είμαστε Έλληνες;» «οι Έλληνες ευήβραν την Δημοκρατία η Δημοκρατία είναι διάλογος;».
Τα ερωτήματα του κ. Αθηναγόρα επιδείνωσαν περαιτέρω την κατάσταση και οι διαδηλωτές απάντησαν ψέλνωντας τον Εθνικό Ύμνο. Ο Επίσκοπος Ναζιανζού ανταπάντησε ψέλλοντας το «Χριστός Ανέστη εκ Νεκρών».
Μερικοί από τους διαμαρτυρόμενους εμφανώς προσβεβλημένοι από την αντίδραση του κ. Αθηναγόρα άρχισαν να φωνάζουν «Έξω οι Τούρκοι από την Εκκλησία» και να το επαναλαμβάνουν.
Παρά ταύτα ο κ. Αθηναγόρας επέμεινε και τους κάλεσε να εισέλθουν στο ναό.
Αρχικά έβαλαν μπρος τα μεγάφωνα και ο κόσμος άρχισε να εισέρχονται ένας – ένας στο ναό.
Οι Αστυνομικοί εισήλθαν στο ναό και απαγόρευσαν την χρήση των μεγαφώνων, τότε άρχισε να γεμίζει ο ναός αλλά το μεγαλύτερο μέρος παρέμεινε στο προαύλιο κρατώντας τα συνθήματα.
Επειδή οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ είχαν μεριμνήσει για να απαγορευτούν τα μεγάφωνα και εντός του ναού και επειδή ήταν παρούσα η Αστυνομία – ήταν πρακτικά αδύνατο να καταγράψουμε όλες τις ερωτήσεις.
Ο κ. Αθηναγόρας ανέγνωσε την ίδια δήλωση που αναφέραμε στο χθεσινό ρεπορτάζ και οι συνεργάτες τους το διένειμαν και στις δύο γλώσσες.
Όταν ερωτήθηκε για το σχολείο ο κ. Αθηναγόρας παραδέχτηκε δεν γνώριζε και ότι προ ενός έτους πληροφορήθηκε ότι οι μισθοί των εκπαιδευτικών είναι πολύ χαμηλοί. Ένας από το ακροατήριο ρώτησε επανειλημμένα πόσοι είναι οι μισθοί των κληρικών, ο κ. Αθηναγόρας έκανε πως δεν κατάλαβε.
Και μια και δεν απάντησε ο κ. Αθηναγόρας οφείλουμε εμείς να αναφέρουμε ότι ένας νεοδιορισμένος ιερέας σε μια από τις πιο φτωχές κοινότητες αμείβεται τουλάχιστον όσο τρεις για να μην πούμε και τέσσερις εκπαιδευτικούς.
Αυτή την στιγμή η πτωχευμένη πλέον κοινότητα ξοδεύει $300.000 για τους ιερείς (μισθοί, ασφάλεια και άλλα παρεμφερή, μην υπολογίζοντας τα τυχερά του επαγγέλματος αποκλειστικά και μόνο για δύο κληρικούς).
Ο κ. Γεράσιμος Ασπρογέρακας, ο οποίος την περίοδο που η κοινότητα συζητούσε για την ανέγερση του κτιρίου και μάλιστα στο πιο πρόσφατο παρελθόν είχε καρατομηθεί από την Αρχιεπισκοπή πλησίασε τον κ. Αθηναγόρα και του είπε ότι ζήτησε ο ίδιος ακρόαση με τον τότε Αρχιεπίσκοπο για να τους εκφράσει την αδυναμία της κοινότητας να προχωρήσει στην ανέγερση και ότι ο Αρχιεπίσκοπος όχι μόνο τους αγνόησε, αλλά τέλεσε και την θεμελίωση του νέου κτιρίου το οποίο ξεκίνησε με προϋπολογισμό τεσσάρων εκατομμυρίων δολαρίων και ολοκληρώθηκε με οκτώ περίπου εκατομμύρια δολάρια.
Πρόκειται για το κτίριο το οποίο συνέβαλε τα μέγιστα στον οικονομικό εκτροχιασμό της κοινότητας και του σχολείου και σήμερα αποτελεί εκ νέου το μήλο της έριδας και την αιτία της κατατόμησης της προέδρου και άλλων έξι στελεχών.
Το έχεις ξαναδεί το έργο;
Την ώρα που έβγαινα από τον ναό με πλησίασε η Μάρω Κουρμούση, που προ δύο δεκαετιών ως γονέας έδωσε την δική της μάχη να παραμείνει όρθιο το σχολείο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Κορώνα και με ρώτησε: «Το έχεις ξαναδεί το έργο;». «Χρειάζεται να στο υπενθυμίσω;»
Το ίδιο με ρώτησαν πιο πέρα η Ελένη Παπαϊωάννου και ο Μιχάλης Μίχαλος, πρώην πρόεδρος της κοινότητας του Αγίου Δημητρίου της Αστόριας.
Και η απάντηση και των άλλων που παρακολουθούσαν την συζήτηση ήταν «Ναι – δεν χρειάζεται να δούμε μέχρι το τέλος την ταινία. Γνωρίζουμε και είμαστε απόλυτα βέβαιοι για την λήξη του έργου, αλλά αυτή την φορά θα αγωνιστούμε για να αλλάξουμε τα δεδομένα».
«Οφείλω αγαπητέ, Δημήτρη, να εξομολογηθώ και να σου πω ότι όταν οι γονείς και οι δάσκαλοι του Σχολείου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Κορώνα έκαναν διαδηλώσεις μπροστά στην Αρχιεπισκοπή για να σώσουν το σχολείο τους εμείς εδώ επιλέξαμε να αναπαυτούμε στις πολυθρόνες μας. Δεν τους στηρίξαμε και ο πάνσοφος λαός λέει «στερνή μου γλώσσα να σε είχα πρώτα» επεσήμανε ο κ. Μίχαλος υπενθυμίζοντας ότι και ακόμη και όταν αποφάσισαν να ιδρύσουν το λύκειο ο Μεγάλος Ιάκωβος αρνήθηκε αρχικά να τους δώσει τις ευλογίες.
«Το πείσμα των Ελλήνων της Αστόριας νίκησε την βούληση του Ιακώβου και ουδείς από εμάς μπορούσε να φανταστεί τότε ότι θα καταντούσε το προπύργιο του ελληνισμού όπως η Μεταμόρφωση της Κορώνας», πρόσθεσε.
«Εγώ, ο αείμνηστος Νίκος Ανδριώτης που τρίζουν τα κόκκαλά του και πολλοί άλλοι που αγοράσαμε τα πρώτα τούβλα δεν πιστεύαμε ποτέ ότι θα ζήσουμε αυτά που βίωσαν οι Ελληνες της Κορώνας. Εμείς είχαμε την δύναμη και στην γιορτή της κοινότητας και στα φεστιβάλ της καταφέραμε να καλύψουμε τα έξοδα του σχολείου και το πιο σημαντικό να ανεβάσουμε ψηλότερα τον πήχη», επεσήμανε ο κ. Μίχαλος ευχόμενος όπως ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, κ. Ελπιδοφόρος έστω και την ύστατη στιγμή λάβει υπόψη την ρήση «Οργή λαού – βουλή Θεού» καθώς επίσης και ότι όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται επαναλαμβάνεται σαν φάρσα.
To CBS
Η πρωτοφανής και μαζική διαμαρτυρία για τα δεδομένα της Αστόριας κέντρισε το ενδιαφέρον του CBS το οποίο κατέγραψε τις απόψεις των ομογενών, μεταξύ των οποίων και του Γιώργου Αλυσανδράτος, o οποίος μεγάλωσε στους κόλπους της κοινότητας της Αστόριας και φοίτησε στα σχολεία του Αγίου Δημητρίου Αστόριας.
Ο Γιώργος είναι δικηγόρος και ο αδελφός του Γεράσιμος, που είναι αρχιτέκτονας, κατάφεραν να ευαισθητοποιήσουν πολλούς πρώην συμμαθητές τους – φίλους, οι οποίοι ήρθαν με τις οικογένειές τους.
Αυτό αποτελεί την καλύτερη απάντηση στο ερώτημα του Επισκόπου Ναζιανζού, κ. Αθηναγόρα προς το ακροατήριο «εάν είναι μέλη της κοινότητας και εάν καταβάλλουν τις συνδρομές τους».
Η παρουσία αυτών των παιδιών αποτελεί την καλύτερη απάντησε σε όσους προσπάθησαν να χαρακτηρίσουν «όχλο» τους διαδηλωτές.
Η προχθεσινή μεγάλη κινητοποίηση καί συγκέντρωση της ομογένειας έξω από τον Αγιο Δημήτριο επιβεβαίωσε μία πραγματικότητα πού όλοι γνωρίζουμε για τον Ελληνα. Μην του θήξεις η απειλήσεις τα ιερά και τα όσια του. Τα σύμβολα του, τη σημαία του. Ούτε το σπίτι του την οικογενεια του, την εκκλησία του, το σχολείο του. Θα αντιδράσει, θα πολεμήσει καί στο τέλος θα νικήσει γιά την προάσπιση των προαναφερθέντων. Κάπως έτσι ήρθε καί η “ανάσταση” του 1821. Αν αυτό δεν το γνωριζουν κάποιοι, καιρός να το μάθουν.
Η μεγάλη καί ιστορική Ελληνορθόδοξη κοινότητα του Αγίου Δημητρίου Αστορίας είναι γιά τον Ελληνα ομογενή όλα τα παραπάνω. Γιά αυτό και αντέδρασε έτσι, δυναμικά, μαζικά έστω καί ακραία, αν θέλετε, σε κάποιες περιπτώσεις. Μα θα ρωτήσετε, απειλούνται πράγματι όλα αυτά; Κατά την προσωπική ταπεινή μου άποψη, ναί, απειλούνται. Από την αρχιεπισκοπή; Μιάς καί κατά αυτής η μάλλον των πράξεων καί των μεθοδεύσεων αυτής στράφηκε το συλλαλητήριο καί η κατακραυγή των ομογενών σε όλη την Αμερικη και στη πατρίδα ακόμα. (είμαι αποδέκτης πολλών μυνημάτων). Μα είναι δυνατόν η απειλή να έρχετε απο την ίδια την αρχιεπισκοπή, την “Μητέρα Εκκλησία” όπως θα έλεγαν κάποιοι; Οσο και αν ακούγεται παράξενο, ναί, κάποια από αυτά απειλούνται από τις πράξεις, η απραξία αν θέλετε, της Αρχιεπισκοπής μας. Γενικώς καί οχι συγκεκριμένων ανθρώπων της. Καί όχι μόνο τώρα, πολλά χρόνια πίσω.
Ας κοιτάξουμε την πραγματικότητα κατάματα. Για την Αρχιεπισκοπή η Ελληνική παιδεία, καί γλώσσα κατ’ επέκταση, ποτέ δεν υπήρξε προτεύων θέμα. Δέν την βάλανε δίπλα με την Εκκλησία μας, χέρι με χέρι, όπως θα άρμοζε. Την Ελληνική παιδεία μας εδω την βάλαμε πιό πίσω. Αρκετά πιο πίσω γιά να μην πω τελευταία. Από που αντλώ αυτο το συμέρασμα; θα αναφερθώ περιληπτικά μόνο, αλλιώς θα χρειαστω όλο των χώρο των “Αναμνήσεων”.
Πάντα ακούμε για οικονομική κρίση των σχολείων. Σπανίως, αν όχι ποτέ, για οικονομική κρίση εκκλησιών. Αν είναι να μειώσουμε η κλείσουμε κάτι είναι πάντα τα σχολεία μας! Τα παρουσιάζουμε ως οικονομικές πληγές των κοινοτήτων και όχι ως απαραίτητο καί αναπόσπαστο στοιχείο αυτών. Γνωρίζουμε μήπως πόσες φορές στον Αγιο Δημήτριο στο παρελθόν το ταμείο του σχολείου βοήθησε το ταμείο της εκκλησίας; Μήπως είναι καιρός να συμβαίνει καί το αντίθετο; Μήπως είναι καιρός η Αρχιεπσκοπή μας να ενισχύει οικονομικά τα σχολεία μας, έμπρακτα, όχι με λόγια; Δέν ακούμε ποτέ για μεγάλα fundrαisers η ειδικά ταμία γιά την Ελληνική παιδεία καί σχολεία κοινοτήτων. Για άλλα θέματα η ministries ναί, ακούμε.
Δεν θεωρούμε εδώ την Ελληνική παιδεία ως ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ και ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ στοιχείο για την εδώ επιβίωση του Ελληνισμού! Αλλά είναι, το θέλουν η δεν το θέλουν κάποιοι. Εχω ακούσει και το εξής, “οι εκκλησιες να γεμίζουν και ας μην μιλούν Ελληνικά, και Ελληνες ας μην είναι”! Απαράδεκτες τοποθετήσεις πού δείχνουν μια νοοτροπία που δεν συμβαδίζει με τις αρχές πού κρατούν τον Ελληνισμό ζωντανό.
Η θητεία μου, καί της οικογένειας μου, στην μεγάλη αυτή κοινότητα, καθώς καί η φοίτηση των παιδιών μου εκεί, μου δίδαξε πολλά. Οσον αφορά την την Ελληνικότητα των παιδιών μου, οφείλω τα μέγιστα στο σχολείο τού Αγίου Δημητρίου. Γιά την Ελληνική παιδεία και την διατήρηση αυτής δεν πρέπει να υπάρχει το σύμβολο του δολλαρίου. Θα πρέπει να υπάρχει το σύμβολο της καρδιάς. Αυτή, η καρδιά, θα φέρει καί τα απαραίτηρα δολλάρια. Με αγώνα, αγάπη, συνεργασία, σωστό σχεδιασμο, εθελοντισμό, αλληλοσεβασμό μία δυσκολη κατάσταση ανατρέπεται και, γιατί όχι , μεγαλουργεί. ΝΑΙ, μπορούμε. Ολοι μαζί αρκεί να το θέλουμε καί να το πιστέψουμε. Οχι με τις σημερινές τακτικές της Αρχιεπισκοπής. Υπάρχουν καί αλλοι δρόμοι, βατοί και δεκτοί απο τον κόσμο τού Αγίου Δημητριου καί την ομογένεια γενικά. Δρόμοι δοκιμασμένοι και τις πιο πολλές φορές επιτυχημένοι. Ας τους ακολουθήσουμε και μην τους απορρίψουμε . Καθαιρέσεις καί μονομερείς αποφάσεις καί πράξεις δεν οδηγούν πουθενά. Η μάλλουν οδηγούν στην διαίρεση, στην αυτοκαταστροφή. Ας το καταλάβουμε, γιά τα καλά, χωρίς τον κόσμο δεν θα υπάρχουν ούτε εκκλησίες ούτε σχολεία. Δεν θα χρειαζόμαστε καν να έχουμε αυτές τις συζητήσεις. Πολλές φορές χρειαζόμαστε το “κακό” για να καταλάβουμε την αξία του “καλού” καί να αφυπνηστούμε. Μήπως αυτό έγινε αυτές τις τελευταίες δραμματικές μέρες για τον Ελληνισμό; Πιστεύω ναί καί ας χτίσουμε πάνω σε αυτό.
Στην προχθεσινή συγκέντρωση με μεγάλη ικανοποίηση είδα τις “παλιές καραβάνες” του Αγίου Δημητρίου, αφυπνησμένες καί προβληματισμένες. Είδα νέα παιδιά, απόφοιτους των σχολείων του Αγίου Δημητρίου. Ακόμα καλύτερο σημάδι. Θα υπάρχει καί συνέχεια, δυνατότερη, εντονώτερη. Οχι μόνο γιά τον Αγιο Δημήτριο. Για τον Ελληνισμό γενικά. Για τις μνήμες αυτών πού “έφυγαν” και μας άφησαν παρακαταθήκες. Αγώνας μέχρι τέλους για να κρατήσουμε τα κεκτημένα. Τα λόγια του ποιητή “αυτό το χώμα είναι δικό τους (αυτών πού έφυγαν) καί δικό μας, δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει…..” ας είναι οδηγός μας.
Ας πιστέψουμε και ας παλέψουμε ώστε “λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλώτερα” καί όχι να κατρακυλήσουμε χαμηλότερα. Η Αρχιεπισκομή ως η Εκκλησιαστική αρχή εδω στην ομογένεια, έχει τεράστια ευθήνη για όλα αυτά και πρέπει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Το ίδιο και η μητέρα πατρίδα.
Ας αρχίσουμε με επαναφορά αυτών πού άδικα καθαιρέθηκαν, ας αποσύρουμε την πρόταση της παράδωσης τού πλήρου ελέγχου και αποφάσεων της κοινότητας στη Αρχιεπισκοπή και τις όποιες σκέψεις γιά συρρίκνωση τού σχολείου (αλίμονο αν σκεφτούμε καν το κλείσιμο του), καί από κοινού ας σχεδιάσουμε το καλύτερο αύριο του Αγίου Δημητρίου και του Ελληνισμού γενικότερα. Με πράξεις, όχι κούφια λόγια και υποσχέσεις.
Νίκος Αλυσανδράτος