Μετά την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου, ένα από τα πιο μεγάλα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι Δωδεκανήσιοι ήταν της παιδείας, επειδή με την επικράτηση του Φασισμού στην Ιταλία το 1922, και την παραχώρηση της Δωδεκανήσου από την Τουρκία στην Ιταλία, βάσει της συνθήκης της Λοζάνης το 1923, άρχισε η προσπάθεια αφελληνισμού της Δωδεκανήσου.
Στην αρχή οι Ιταλοί επέβαλαν την υποχρεωτική διδασκαλία της Ιταλικής γλώσσας, και από το 1937, που ανέλαβε την διοίκηση της Δωδεκανήσου ο τετράρχης του Φασισμού Cesare De Vecchi, καταργήθηκε η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας και επιβλήθηκε η Ιταλική. Έτσι τα παιδιά που φοίτησαν στο Ιταλικό σχολείο, είχαν να καλύψουν μέχρι και οκτώ χρόνια ελληνικής διδασκαλίας. Έργο τιτάνιο, που με ζήλο και αυτοπεποίθηση ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας φωτισμένοι και αλτρουιστές Δωδεκανήσιοι δάσκαλοι και καθηγητές. Μεταξύ αυτών, πρωτεύουσα θέση έχει ο καθηγητής Αριστοτέλης Σταυράκης.
Έτσι, το 1986, όταν το «Παν-Καρπαθιακό Ίδρυμα», με την συνεργασία των άλλων Καρπαθιακών σωματείων, καθιέρωσε το πρόγραμμα των «Καρπαθιακών Υποτροφιών», αποφασίστηκε να αφιερωθεί η πρώτη εορτή της απονομής υποτροφιών στη μνήμη του καθηγητή Αριστοτέλη Σταυράκη.
Σ’ αυτή την εκδήλωση ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μανώλης Κασσώτης αναφέρθηκε στο ακάματο και πατριωτικό έργο του Αριστοτέλη Σταυράκη με την ακόλουθη ομιλία, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Karpathos» τον Νοέμβριο 1986.
Αφιέρωση στον Αριστοτέλη Σταυράκη
«Η σημερινή εκδήλωση έχει εφέτος ιδιαίτερη σημασία γιατί τιμούμε την σπουδάζουσα νεολαία μας, και την ίδια στιγμή τη μνήμη ενός εκπαιδευτικού που στο διάβα της ζωής του, άφησε την σφραγίδα του πάνω στο νησί μας, μορφώνοντας μια ολόκληρη γενεά Καρπαθίων».
«Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή, όπως και αρκετοί άλλοι που βρίσκονται σ’ αυτή την αίθουσα, στα δύσκολα χρόνια που πέρασε η πατρίδα μας μετά το τέλος του πολέμου, που είχαμε την τύχη να διευθύνει το Γυμνάσιο Καρπάθου ένας φωτισμένος άνθρωπος, γεννημένος εκπαιδευτικός, ο αείμνηστος Αριστοτέλης Σταυράκης, γιος του Παπά-Νικόλα Σταυράκη».
«Ο αείμνηστος Αριστοτέλης γεννήθηκε στο Όθος το 1902, όπου έμαθε τα πρώτα του γράμματα για να συνεχίσει τις γυμνασιακές του σπουδές στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο της Ρόδου, από όπου έλαβε το Γυμνασιακό του δίπλωμα με άριστα το 1919».
«Τον ίδιο χρόνο γράφτηκε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου έλαβε το δίπλωμα του στην φιλολογία, επίσης με άριστα. Στο διάστημα των σπουδών του, για να ανταπεξέλθει στα έξοδα, εξασκούσε το διδασκαλικό επάγγελμα στον Πειραιά. Μετά την αποπεράτωση των σπουδών του, διορίζεται και υπηρετεί στο Γυμνάσιο Μυτιλήνης μέχρι το τέλος του πολέμου».
«Μόλις απελευθερώθηκε η Κάρπαθος επανέρχεται στο νησί μας και του ανατίθεται η οργάνωση του Γυμνασίου Καρπάθου. Επειδή στο νησί μας δεν υπάρχουν καθηγητές, ο αείμνηστος Σταυράκης, με δικά του έξοδα, μεταβαίνει στη Ρόδο και σ’ άλλα νησιά και πείθει γνωστούς συναδέλφους του να έλθουν στην Κάρπαθο.
Έτσι, το 1946 για πρώτη φορά λειτουργεί το Γυμνάσιο Καρπάθου με τρεις τάξεις και με γυμνασιάρχη τον αείμνηστο Αριστοτέλη Σταυράκη. Στα επόμενα τρία χρόνια προστίθεται και κάθε χρόνο μια τάξη, ώστε το 1949 το Γυμνάσιο γίνεται πλήρες εξατάξιο».
«Είναι τεράστιο το έργο που έχει να επιτελέσει και τα εμπόδια που έχει να υπερπηδήσει. Το 1948, που για πρώτη φορά πήγα στο Γυμνάσιο, ο αείμνηστος Σταυράκης έχει τρείς καθηγητές για να διδάξουν σε πέντε τάξεις. Αν και είναι απασχολημένος με την διοίκηση του Γυμνασίου, όμως διδάσκει όλη την ημέρα, όπως και όλοι οι καθηγητές».
«Το 1949, κατ’ απαίτηση του τότε Γενικού Διοικητή Δωδεκανήσου, Νικολάου Μαυρή, ο Αριστοτέλης Σταυράκης μεταβαίνει στην Κάσο για να οργανώσει το Γυμνάσιο της Κάσου. Τον επόμενο χρόνο επανέρχεται στο Γυμνάσιο Καρπάθου και υπηρετεί μέχρι το 1964».
«Η διδασκαλία του είχε τη δυναμικότητα της προσωπικότητας του, αλλά και την απλότητα του χαρακτήρα του. Όταν δίδασκε αρχαία Ελληνικά, σ’ έφερνε νοερά στην Αθήνα του Πλάτωνα και του Σοφοκλή. Όταν δίδασκε Νέα Ελληνικά, η σκέψη σου πετούσε στο νησί του Παπαδιαμάντη και όταν πάλι δίδασκε Νεότερη Ιστορία, τότε ζούσες με τον Κανάρη και τον Κολοκοτρώνη».
«Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούσε την αρχαία ελληνική. Θυμάμαι που είχε ανακοινώσει με τον ακόλουθο τρόπο ότι τα αγόρια έπρεπε να κόψουμε τα μαλλιά μας: ‘Οι δε καρηκομούντες Αχαιοί την κόμη να αποξηράνωσιν’».
«Δεν ήτο μόνον άριστος καθηγητής, αλλά και σαν Γυμνασιάρχης επέδειξε εξαιρετικές διοικητικές ικανότητες. Επέβαλε πειθαρχεία και τάξη στο Γυμνάσιο, και το κατέστησε αξιόλογο Κέντρο μαθήσεως».
«Εκτός από την εκπαιδευτική, ο αείμνηστος Σταυράκης επέδειξε και πλούσια κοινωνική δράση. Μεταξύ των άλλων και για πολλά χρόνια, υπήρξε άριστος ψάλτης στο Όθος, ιδιαίτερα η ψαλμωδία του την Μεγαλοβδομάδα έδινε Βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και μυσταγωγία».
«Το 1964, μετά την συνταξιοδότηση του, εκλέγεται Πρόεδρος της Κοινότητας Όθους, την οποία υπηρέτησε με αφοσίωση. Το 1968 μετακόμισε στον Πειραιά για να βρίσκεται κοντά στα παιδιά του που παρακολουθούν Πανεπιστημιακές σπουδές. Εκεί άφησε και το πνεύμα του το 1979, αλλά η μνήμη και το έργο του θα διαιωνίζονται για τις επόμενες Καρπαθιακές γενεές».
«Τα Καρπαθιακά Σωματεία Αμερικής, τιμώντας τον, του αφιερώνουν την σημερινή μας εκδήλωση και απονέμουν τις υποτροφίες στη μνήμη του».
«Αείμνηστε Αριστοτέλη Σταυράκη! Αιωνία σου η μνήμη. Το έργο σου θα μείνει αιώνιο!».
Dodecanese teachers in difficult years – Aristotle Stavrakis
By Manolis Cassotis
After the liberation of the Dodecanese, one of the biggest problems the Dodecanese had to face was education, because with the rise of Fascism in Italy in 1922, and the concession of the Dodecanese from Turkey to Italy, based on the Treaty of Lausanne in 1923, the attempt to de-Hellenize the Dodecanese began.
At the beginning the Italians imposed the compulsory teaching of the Italian language, and from 1937, when the Fascist tetrarch Cesare De Vecchi took over the administration of the Dodecanese, the teaching of the Greek language was abolished, and the Italian language was imposed. Thus, the children who attended the Italian school had to cover up to eight years of Greek instruction. A titanic project that enlightened and altruistic Dodecanese teachers undertook to carry out with energy and self-confidence. Among them, high school teacher Aristotle Stavrakis has a prime position.
Thus, in 1986, when the “Pan-Karpathian Foundation”, with the cooperation of the other Karpathian associations, established the “Karpathian Scholarships” program, it was decided to dedicate the first year of the awarding of scholarships to the memory of high school teacher Aristotle Stavrakis. At this event, the chairman of the Scholarship Committee, Manolis Cassotis, referred to the tireless and patriotic work of Aristotle Stavrakis with the following speech published in the magazine “Karpathos” in November 1986.
Dedication to Aristotle Stavrakis
“Today’s event has special significance this year because we are honoring our studying youth, and at the same time the memory of an educator who, in the course of his life, left his stamp on our island, educating an entire generation of Karpathians.”
“I consider myself lucky, like several others who are in this room, in the difficult years that the Dodecanese islands went through after the end of the war, that we were lucky to have Karpathos High School run by an enlightened person, a born teacher, the late Aristotle Stavrakis, son of Papa-Nicolas Stavrakis”.
“The late Aristotle was born in Othos in 1902, where he learned his first letters, and continue his high school studies at the Venetocleo High School of Rhodes, from where he received his high school diploma with honors in 1919.”
“In the same year, he enrolled in the Philosophical School of the University of Athens, from where he received his diploma in philology, also with honors. During his studies, to meet the expenses, he practiced the teaching profession in Piraeus. After completing his studies, he was appointed and served at the Mytilene High School until the end of the war.”
“As soon as Karpathos was liberated, he returned to our island and was entrusted with the organization of Karpathos High School. Because there are no high school teachers on our island, the late Stavrakis, at his own expense, goes to Rhodes and other islands and convinces his well-known colleagues to come to Karpathos. Thus, in 1946, for the first time, Karpathos High School was operating with three classes and with the late Aristotle Stavrakis as high school principal. In the next three years, a class was added every year, so that in 1949 the Gymnasium became a full six-class school”.
“The work he has to accomplish and the obstacles he has to overcome are enormous. In 1948, when I first went to High School, the late Stavrakis has three teachers to teach five classes. Although he is busy with the administration of the Gymnasium, he teaches all day long, just like all the other teachers.”
“In 1949, at the request of the then Administrator of the Dodecanese, Nicholas Mavris, Aristotle Stavrakis moved to Kasos to organize the Kasos High School. The following year he returned to Karpathos High School and served until 1964.”
“His teaching had the dynamism of his personality but also the simplicity of his character. When he taught ancient Greek, he brought you mentally to Athens of Plato and Sophocles. When he was teaching Modern Greek, your thoughts flew to the island of Papadiamantis and when he was teaching Modern History, then you lived with Kanaris and Kolokotronis”.
“In many cases he used ancient Greek. I remember when he announced in the following way that the boys should cut their hair (in free translation): ‘And the long hair Achaeans should dry their hair'”.
“He was not only an excellent teacher, but also as a High School Principal he demonstrated excellent administrative skills. He imposed discipline and order on the Gymnasium and made it a remarkable Center of learning.”
“Apart from education, the late Stavrakis also demonstrated rich social activity. Among others, for many years, he was an excellent cantor in Othos, especially his chanting during Holy Week gave Byzantine grandeur and mysticism.”
“In 1964, after his retirement, he was elected President of the Othos Community, which he served with devotion. In 1968 he moved to Piraeus to be near his children who are attending University studies. He left his spirit there in 1979, but his memory and work will be perpetuated for the next Karpathian generations”.
“The Karpathian Associations of America, honoring him, dedicate our event today to him and award the scholarships in his memory.”
“Memorable Aristotle Stavrakis! May your memory be eternal. Your work will remain eternal!’
Τετοιοι δασκαλοι διεδωσαν την Ελληνικη Γλωσσα και πολιτισμο με μεγαλη προσπαθεια στερησεις και ταλαιπωρια και αξιζουν καθε τιμη ,διοτι τοτε δεν υπηρχαν βιβλιοθηκες στα σχολεια